Yeni Doğan Bebeğin Göbek Bağına Ne Sürülür? Felsefi Bir Bakış
Yeni doğan bir bebeğin göbek bağı, insan varoluşunun en somut simgelerinden biridir. Anneyle kurulan biyolojik bağın kesilmesi, bireyselliğin ilk işaretidir. Bu kopuşun ardından “ne sürülür?” sorusu, yalnızca tıbbi bir merak değil, aynı zamanda bir etik, epistemolojik ve ontolojik sorgulamadır. Çünkü burada mesele yalnızca bir yaranın iyileşmesi değil, varlığın dünyaya dahil olma biçimidir.
Ontolojik Bir Başlangıç: Varlığın Kopuşu
Varlık felsefesi açısından bakıldığında, göbek bağı doğumun metaforik bir eşiğidir. Bebek artık anne bedeninin bir uzantısı olmaktan çıkar, kendi başına bir varlık hâline gelir. Bu kopuşta yapılan her eylem —bağın kesilmesi, kuruması, düşmesi— insanın dünyaya “katılma” sürecinin bir parçasıdır. Bu nedenle, göbek bağına sürülen madde de yalnızca bir antiseptik değil, varlığın korunma ritüelidir.
Göbek bağına ne sürüldüğü, aslında varlığı nasıl kavradığımızın bir göstergesidir.
Eğer doğayı “iyileştirici” olarak görüyorsak, belki hiçbir şey sürmemeyi tercih ederiz. Eğer kültürü “koruyucu” olarak görüyorsak, tıbbın önerdiği antiseptiklere güveniriz. Bu noktada insanın doğa ile kültür arasındaki gerilimi bir kez daha görünür olur.
Epistemolojik Bir Sorun: Bilginin Gücü
Göbek bağı bakımında hangi yöntemin “doğru” olduğuna dair bilgi, tarih boyunca değişmiştir. Bir zamanlar kül, zeytinyağı, hatta bal sürülürken; modern tıp bugün yalnızca steril kuru bakımın en etkili yöntem olduğunu söyler. Bu değişim, bilginin evrimi kadar onun doğasına dair bir soruyu da gündeme getirir: “Ne biliyoruz ve neden inanıyoruz?”
Epistemoloji açısından bu soru, annenin ya da toplumun bilgiye olan güven düzeyiyle ilgilidir. Bilgi mi daha kutsaldır, deneyim mi? Köydeki yaşlı bir kadının “ben hep böyle yaptım, hiçbirine bir şey olmadı” cümlesiyle, bir doktorun “dünya sağlık örgütü böyle öneriyor” sözü arasında hangi bilgiye dayanırız? Bilmek ve inanmak burada iç içe geçer. Çünkü bilgi yalnızca aklın değil, duygunun da bir ürünüdür.
Etik Bir Duruş: Doğru Olan Nedir?
Etik açıdan mesele, “ne sürülmeli” değil, “ne sürülmemeli” sorusuna dönüşür. Yeni doğan bir bebeğin hassas bedeni üzerinde karar vermek, sorumluluğun en saf hâlidir.
Bu noktada ebeveyn, tıbbın rehberliğine mi uymalı, yoksa kendi sezgisine mi güvenmeli?
Birine zarar vermeme ilkesi —tıp etiğinin temel ilkesi olan nonmaleficence— burada yön göstericidir. Bilimsel olarak önerilen, hiçbir şey sürmeden göbek bağının kuru tutulması yöntemidir. Alkol, iyot, kolonya ya da bitkisel yağlar gibi maddeler bağın doğal düşme sürecini geciktirebilir veya enfeksiyona neden olabilir.
Doğanın ve Kültürün Dengesinde: Kuru Bakım
Modern tıp, göbek bağına antiseptik yerine yalnızca kuru ve temiz bir bakım yapılmasını önerir. Çünkü doğa, iyileşme sürecinde kendi düzenine sahiptir. Bu bakış, insanın doğayla yeniden uyum kurma çağrısı gibidir.
Bebeğin göbeğine hiçbir şey sürmeden, yalnızca temiz tutmak ve hava almasını sağlamak, hem etik hem de doğaya saygılı bir tutumdur.
Kuru bakım, epistemolojik olarak bilime, ontolojik olarak doğaya, etik olarak ise sorumluluğa dayanır.
Felsefi Bir Sonuç: Bütünlük Arayışı
Göbek bağına ne sürüleceği sorusu, aslında şu derin soruya uzanır: “İnsanın doğayla ilişkisi nedir?”
Bu soru, modern dünyada unuttuğumuz bir hakikati hatırlatır: İyileşme, her zaman dışarıdan gelen bir müdahale değil, içeriden gelen bir dengedir. Bebeğin göbek bağı kendi kendine düşer; tıpkı insanın zamanla kendi kimliğini bulması gibi.
Doğumdan itibaren insan, sürekli bir kopuş ve yeniden bağlanma süreci içindedir. Göbek bağı bu döngünün ilk ve en sembolik halkasıdır. Ona ne sürdüğümüz değil, nasıl baktığımız, yani varlığa nasıl davrandığımız belirleyicidir.
Düşünsel Bir Çağrı
– Bilmek mi, inanmak mı?
– Doğaya müdahale etmek mi, yoksa ona alan açmak mı?
– Göbek bağını korumak mı, yoksa onun düşüşünü kabul etmek mi?
Bu sorular yalnızca yeni doğan bir bebeğin değil, her insanın kendi varoluşunu anlaması için sorulmuş sorulardır.
Yeni doğan bebeğin göbek bağına ne sürülür?
Cevap, belki de hiçbir şey değildir. Çünkü bazen en derin bakım, hiçbir şey yapmadan beklemektir.